معرفی تئوری وسیله-هدف در حوزه حسابداری و حسابرسی و ارائه مدل طراحی سیستم کنترل داخلی در قالب آن
کد مقاله : 1234-ACC17 (R1)
نویسندگان:
سولماز عارفی اصل *
گروه حسابداری- دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده مقاله:
هدف: در این نوشتار به توصیف مفهوم رویکرد وسیله- هدف و نحوه پیدایش آن در حوزه بازاریابی پرداخته و ضمن تشریح کاربرد آن در حوزه حسابداری و حسابرسی، مدلی برای طراحی سیستم کنترل داخلی سازمان‌ها تحت مدل چهارسطحی تئوری وسیله-هدف ارائه می‌شود. براساس رویکرد وسیله-هدف در حوزه بازاریابی، ویژگی‌های محصولات و خدمات، در ارتباط با پیامدهای استفاده از محصول، مزایا و مخاطرات مرتبط با محصول و یا حتی ویژگی‌های فردی مصرف‌کنندگان بوده و از این بابت، مصرف‌کنندگان را در انتخاب محصول مدنظر خود یاری می‌رسانند.
روش: مدل چهارسطحی رویکرد وسیله- هدف به عنوان مدل استاندارد این رویکرد شناخته شده که ویژگی‌های محصول را به دو نوع پیامد –کارکردی و روانی-اجتماعی- متصل نموده و در نهایت پیامدها را به اهداف و ارزش‌ها مرتبط می‌نماید. فرض زیربنایی تئوری وسیله- هدف بیان می‌دارد که مصرف‌کنندگان نه به خاطر خود محصول و ویژگی‌های آن، بلکه به خاطر مزایایی که از مصرف آن بدست می‌آورند تصمیم به خرید محصول می‌گیرند. سیستم کنترل داخلی در هر سازمانی به عنوان وسیله و ابزاری برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده سازمان در نظر گرفته می‌شود. از اینرو برای طراحی این سیستم از مدل چهارسطحی وسیله- هدف استفاده می‌شود.
یافته‌ها: مدل بدست آمده نشان می‌دهد که ویژگی‌ها و پیامدهای اجرای سیستم کنترل داخلی در دستیابی سازمان به اهداف خود اثرگذار بوده و خود سیستم تنها وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف است، لذا در طراحی آن بایستی به این پیامدها و اهداف مد نظر سازمان توجه نمود.
کلیدواژه ها:
اهداف و ارزش‌ها، پیامدهای کارکردی، پیامدهای روانی-اجتماعی، سیستم کنترل داخلی، وسیله-هدف
وضعیت : مقاله برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است